Frederik Hendrik is in 1584 in het Delftse Prinsenhof geboren als twaalfde en laatste kind van Willem van Oranje en diens vierde vrouw Louise de Coligny. De vader des vaderlands was zo blij met de geboorte van deze zoon, dat hij na de doop in de Nieuwe Kerk te Delft een groot festijn aanrichtte. Nog geen maand later werd de prins van Oranje op de trap van het Prinsenhof door Balthazar Gerards doodgeschoten. De moordenaar werd gegrepen, opgesloten en na zijn proces op de Markt voor het Stadhuis terechtgesteld.

De moeder van Frederik Hendrik verklaarde, dat ze niet kon blijven 'op een plek waar ik zo'n groot verlies heb geleden.' Ze verliet Delft en keerde er alleen terug om het graf van haar man te bezoeken. Ze voedde haar zoon zorgvuldig op en bracht hem aan het hof van de Franse koning waar hij als een perfect edelman leerde dansen, converseren, schermen en paardrijden. De krijgskunst leerde Frederik Hendrik van zijn zeventien jaar oudere halfbroer prins Maurits, die hun vader was opgevolgd als Stadhouder. Na ruim een jaar als page te hebben gediend aan het Franse Hof, keert hij op de wens van de Hollandse regenten, terug naar de Nederlanden. Aanvankelijk als toeschouwer neemt hij, ‘Mooi Heintje’ zoals hij werd genoemd, deel aan de interventies van de Stadhouder. In 1600 nam Frederik Hendrik deel aan de beruchte Slag bij Nieuwpoort en onderscheidde zich door zijn moed en strategisch inzicht. Louise de Coligny was niet erg gesteld op de invloed die de drankzuchtige Maurits op haar zoon uitoefende: 'Hij aapt zijn broer in alles na,' klaagde ze.

Kort voor Maurits dood werd Frederik Hendrik opperbevelhebber van de Staatse legers, en volgt hij hem op in alle rangen. Tevens werd hij Stadhouder van Holland, Zeeland, Utrecht, Gelderland en Overijssel. Onmiddellijk hervat hij de gestaakte oorlogsvoering en vestigt zijn naam als ‘stedendwinger’ door geslaagde belegeringen van Groenlo (1627), 's-Hertogenbosch (1629), Maastricht, Sittard, Roermond en Venlo (1632), Rijnberk, Schenkenschanz (1635), Breda (1637) en na een lange onderbreking Sas van Gent (1644) en Hulst (1645). Hij heeft door deze, met succes bekroonde ondernemingen, het territorium van de Staat der Nederlanden in hoofdzaak bepaald.

Frederik Hendrik verwekte bij een van zijn minnaressen een zoon. Maar hij weigerde, net als de verstokte vrijgezel Maurits, zich aan één vrouw te binden. In 1625 lag de oude Stadhouder op sterven en hij riep zijn halfbroer bij zich. Hij gelastte Frederik Hendrik terstond te trouwen en wettige nakomelingen te verwekken, anders zou het Huis van Oranje uitsterven. Maar Mooi Heintje, die al eenenveertig jaar was, wenste vrij man te blijven. Woedend dreigde de doodzieke Maurits dat hij dan zelf zou trouwen. Hij had minstens acht bastaarden verwekt en kon hen tot erfgenamen en opvolgers benoemen. Dit gaf de doorslag. Frederik Hendrik haastte zich naar de hofdame van Elizabeth Stuart, de Winterkoningin, en vroeg haar ten huwelijk. Amalia van Solms, die geen bruidsschat had, aarzelde geen moment en gaf hem in 1625 tijdens een sobere plechtigheid haar jawoord. Daarmee had Frederik Hendrik de Oranje-erfenis, het Stadhouderschap en een lieftallige 23-jarige gemalin verworven. Prins Maurits sloot op 23 april gerust zijn ogen. Hoewel ze uit pure berekening waren getrouwd, wachtte Frederik Hendrik en Amalia van Solms een harmonisch huwelijksleven. Met het aanbreken van hun bewind gloorde de dageraad van de Gouden Eeuw. De prins ontpopte zich tot een geniaal militair, die als Stedendwinger gelauwerd werd. Daarbij was hij een groot staatsman, die met tact en tolerantie de binnenlandse godsdienstige conflicten oploste. De scherpzinnige Amalia van Solms vulde hem volmaakt aan: ze herschiep het sobere Oranjehof tot een van de meest luisterrijke hoven van Europa. Ze verving haar echtgenoot wanneer hij op veldtocht was en ze schonk hem de begeerde zoon en opvolger.

Als in 1621 het 'Twaalfjarig bestand' ten einde is en de oorlog opnieuw uitbreekt, komen de Nederlanden in een ander tijdperk. Na 50 jaar vrijheidsstrijd worden Hollanders het zat. Als in 1625 Frederik Hendrik het bevel en Stadhouderschap opgelegd krijgt, lijkt het of het tij keert. Piet Hein brengt de Zilvervloot binnen, Maarten Tromp behaalt veel overwinningen en de zee is voor handel weer open en vrij. Frederik Hendrik staat symbool voor de aanvang der Gouden Eeuw. Verder werd de Republiek onder zijn leiding één van de meest tolerante staten van het "ancien regime". Hij heeft gezorgd dat het huis van Oranje door andere dynastieën als gelijkwaardig werd erkend. Hij overleed op 14 maart 1647 te 's-Gravenhage, 14 maanden voor de Vrede van Münster.