Rijnwaardense uiterwaarden

Het plangebied van het project Rijnwaardense Uiterwaarden is circa 1015 hectare groot. Het bestaat uit het buitendijks gebied langs het Pannerdensch kanaal (tot het gemaal Kandia) en de Boven-Rijn westelijk van Lobith. Het bestaat uit 590 hectare land en 425 hectare water. In het gebied gaan natuurdoelstellingen, veiligheidsdoelstellingen, recreatie en bedrijfsbelangen hand in hand. Zo moeten ontzandingen, ontkleiing en het graven van geulen samen met het weghalen van obstakels de veiligheid garanderen; tegelijkertijd levert dit kansen op voor natuur en recreatie. Het toeristisch recreatief aantrekkelijk maken van het gebied is een afgeleide doelstelling van het project.

Binnen de grenzen van de Rijnwaardense Uiterwaarden zijn vijf verschillende initiatiefnemers verantwoordelijk voor de volgende zeven projecten.

Bijlandse Waard
In de Bijlandse Waard ligt een plas die wordt uitgegraven in twee richtingen; enerzijds om de doorstroom van hoogwater mogelijk te maken en anderzijds om aan te sluiten op een eerdere loop van de Waal (evenwijdig aan de Oude Waal). De Eendenkolk, aan de noordzijde van het plangebied, blijft in de huidige vorm als cultuurhistorisch element gehandhaafd. Naast de Eendenkolk komt langs het fietspad een vogel(bever)kijkhut. Over de Oude Waal, in het noordwesten van het plangebied, is een trekveertje gepland en wordt een fiets- annex wandelpad aangelegd. Daarmee wordt voorzien in een nieuwe doorgaande recreatieve route richting de Geitenwaard. De afwisseling van ooibos, rietlanden en open water zorgt voor een aantrekkelijk en gevarieerd beeld.

Geitenwaard
De Geitenwaard, ook wel de Geitenwaardse Polder genoemd, is een langgerekte agrarische zone tussen de winterdijk ter hoogte van Herwen en de Oude Waal. De maatregelen zijn gericht op het zichtbaar houden en versterken van de cultuurhistorische waarden en de laagdynamische natuurwaarden. Dit wordt voornamelijk bereikt door het versterken van de heggenstructuur en door de beplanting aan de Vosseweg. Maatregelen in het kader van de rivierbedverruiming zijn hier niet van toepassing. Omdat dit gebied stroomluw ligt, is in dit gebied een hoogwatervrije vluchtplaats voor paarden en runderen voorzien.

Groene Rivier Pannerden
Het plangebied ligt aan de rechteroever van het Pannerdensch Kanaal. Het gebied wordt begrensd door het kanaal, de winterdijk, de Pannerdense Overlaat en het Gemaal Kandia. De Groene Rivier is de oude loop van het Pannerdensch Kanaal, dat in 1960 iets naar het westen is verlegd. De diepe uiterwaard compenseert sindsdien de Rijnstrangen die tot die tijd via de Spijkse Overlaat bij extreem hoogwater mee stroomden. De Groene Rivier is nu een belangrijke schakel in de waterverdeling over de Rijntakken. De Pannerdense Overlaat, die de zuidelijke grens van het deelgebied markeert, is een belangrijke 'regelknop', die de waterafvoer richting Neder-Rijn en IJssel remt. Vanaf 15 m + NAP bij Lobith stroomt het water vanuit de Lobberdense Waard over de Pannerdense Overlaat en stroomt het door de Groene Rivier mee. Waterstandverlaging wordt gerealiseerd door het verlagen van de zomerkade bij Kandia en het graven van een geïsoleerde strang. Het open karakter van het gebied blijft behouden. Dit wordt bereikt met zogenaamde extensieve jaarrondbegrazing. Er worden twee hoogwatervrije vluchtplaatsen aangelegd waar de grazers (koeien en/of paarden) zich bij hoogwater kunnen terugtrekken.

Lobberdense Waard
De Lobberdense Waard is vanwege de afbakening door dijken en kaden, die ook het landschap vormen, een zelfstandige uiterwaard. Dwars door het gebied loopt de Lobberdenseweg. Deze weg is aangelegd op de plaats van een voormalige dwarsdam (de Lobberdensedam) en ontsluit de steenfabrieken langs de rivier. De primaire maatschappelijke doelstellingen van het project Lobberdense Waard bestaan uit rivierverruiming en natuurontwikkeling. Deze doelstellingen kunnen worden gerealiseerd en gefinancierd door middel van zandwinning.

Oevergeul Boven-Rijn
De zone van de Oevergeul Boven-Rijn is de langgerekte strook langs het zomerbed van de rivier ten westen van de steenfabriek. Bij maatgevend hoogwater moet de afvoercapaciteit van de Rijn worden vergroot. Om dit doel te behalen wordt een nevengeul aangelegd en een vijftal kribben vervangen door een langsdam. Er ontstaat een groot deel natte natuur, in de vorm van natuurvriendelijke oevers en een nevengeul.

Recreatieplas De Bijland
De recreatieplas De Bijland ontstond vanaf 1926 toen hier de eerste grootschalige zandwinning van Nederland plaats vond. De plas is ingericht als recreatiegebied voor zowel dag- als verblijfsrecreatie. Een van de genoemde maatregelen in het gebied is uitbreiding van de jachthaven. Daarnaast zal er zandwinning plaatsvinden. Door de open verbinding met de Rijn wordt nieuw sediment in de plas neergelegd. Dit leidt op een aantal locaties tot ongewenste verondieping van de plas. Met name voor de jachthaven is een goede bereikbaarheid, ook bij lage waterstanden, voor de schepen met wat grotere diepgang van essentieel belang.

Regelwerk Pannerden
Het regelwerk wordt gebouwd nabij het punt waar de Boven-Rijn zich splitst in de Waal en het Pannerdensch Kanaal. Dit punt is belangrijk bij de waterverdeling over de rivieren, en daarmee voor de waterhuishouding in de rest van Nederland. Om te zorgen dat bijvoorbeeld de scheepvaart, landbouw en mensen die in het rivierengebied wonen geen last hebben van extreme schommelingen in het waterpeil, is de afvoerverdeling over de rivieren bij wet vastgelegd. De afvoerverdeling voor dit splitsingspunt is vastgesteld op ongeveer 2/3 deel van de afvoer richting Waal en 1/3 deel van de afvoer naar het Pannerdensch Kanaal. De komende jaren worden er langs de rivieren diverse projecten uitgevoerd. Deze werkzaamheden zorgen voor schommelingen in de afvoerverdeling. Met het regelwerk kan de bij wet vastgelegde afvoerverdeling worden gehandhaafd. Dit draagt bij aan het vergroten van de hoogwaterveiligheid in een groot deel van het rivierengebied.

De totale inrichting van het gebied zal vijftien tot twintig jaar duren. Dat lijkt een heel lange tijd, maar voor een landinrichting, waar veel gronden vrijwillig van eigenaar moeten wisselen, is een dergelijke periode normaal.

Meer informatie

Meer weten over de projecten voor de Rijnwaardense uiterwaarden? Kijk dan eens op één van onderstaande websites.

Dienst Landelijk Gebied
Rijkswaterstaat


Bron: Dienst Landelijke Gebied

Aan dit project hebben velen  op 't Gelders Eiland meegewerkt en een bijdrage geleverd.

Het project is mede tot stand gekomen dankzij financiering van ‘het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland’ in het kader van Leader. Het ministerie van EL&I is eindverantwoordelijk voor POP2 in Nederland.

Sample clients
Sample clients
Sample clients
Sample clients
Sample clients
Sample clients
 
Terug naar boven