Het Tolhuys is een voormalig kasteel gelegen ten zuidoosten van Lobith. In 1222 kreeg graaf Gerard I van Gelre toestemming van de keizer om een tol te vestigen op het Lobede aan de Rijn. Omstreeks 1600 verdween de tolfunctie van het huis, en tijdens de Tachtigjarige Oorlog deed het dienst als hoofdkwartier van prinsen Maurits en zijn broer Frederik Hendrik van Oranje tijdens de belegeringen van Schenkenschans. Na de Tachtigjarige Oorlog raakte het gebouw in verval en deed nog een tijd dienst als kerk. In 1672 raakte het kasteel in brand toen Franse troepen onder Lodewijk XIV de Rijn overstaken. De restanten zijn in de loop van de 18e eeuw door bewoners van Lobith als bouwmateriaal gebruikt. Het terrein werd door de Pruisische koning Frederik II aan de Rooms-Katholieke Kerk geschonken die ter plaatse een kerk liet bouwen.

Tolkamer van drukke grenspost tot slaapstadje
In 1711 breekt de rivier door de Boterdijk die van het huidige Tolkamer naar Schenkenschans liep. Vanaf dat moment loopt de Rijn niet meer langs Lobith maar krijgt hij zijn huidige loop langs Tolkamer. Het Tolhuis wordt verplaatst naar de plaats waar later het douanekantoor zou komen. Pas dan ontwikkelt zich ook een echt dorp rondom het tolhuis. Het tolhuis, zoals nu nog te zien is, werd in 1905 gebouwd. Vele eeuwen lang werden alle schepen op deze grenspost gecontroleerd en de goederen belast. Geen enkel schip voer voorbij zonder zich te melden bij de douane of marechaussee. De middenstand van Tolkamer bloeide want tijdens het wachten op de juiste inklarings- of uitvoerpapieren werd menig borrel gedronken en vele zaken geregeld.

Vanaf de jaren vijftig verandert de wijze van controleren door de douane drastisch en dat heeft grote gevolgen voor de grensposten. Slechts een enkele schipper is nu nog verplicht aan wal te gaan en de levendige grensposten zien hun klandizie zienderogen teruglopen. Wanneer in de tachtiger jaren de grenzen definitief worden geslecht is er geen hoop meer voor Tolkamer en andere plaatsen die bloeiden dankzij het tol heffen van weleer.

Van tolhuis tot luxe hotel
Veel oude grensposten staan al tientallen jaren leeg en zien er troosteloos uit. Een nieuwe bestemming is dikwijls 'nog' niet gevonden. De locatie, vaak 'in the middle of nowhere', is hiervoor niet zelden de belangrijkste oorzaak. In Tolkamer is dat anders opgelost. Hier is het oude tolhuis omgetoverd tot een luxe hotel waar je niet om het verleden heen kunt. De scheepvaart is nog overal aanwezig. De kamers met uitzicht op de Rijn plaatsen je midden in de binnenvaart van de huidige tijd. De schippers hebben geen tijd meer voor een borrel in het plaatselijke café, de hotelgasten hopelijk nog wel. Tolkamer richt zich nu op de toerist, de pleziervaart en de dagjesmensen.