De bodem onder het bestaan van de mensen op ‘t Gelders Eiland bestaat uit grind, zand en klei. Letterlijk en figuurlijk. Waar eerst de aanvoer van grind, zand en klei de vorming van het landschap bepaalden, is het nu de afvoer ervan.

Het water nam de sedimenten mee uit het achterland om het hier, in de vlakke delta, af te zetten. Direct na de doorbraak van de stuwwal bleef uit deze snelstromende rivier vooral stenen en grind liggen in ons gebied. Toen de rivier langzamer ging stromen kreeg ook het zand kans te bezinken en toen de stroming nog minder werd door tegendruk uit de Noordzee kregen ook de lichtere kleideeltjes de kans om af te zetten. Deze drie lagen zijn goed van elkaar gescheiden en zijn nog makkelijk terug te vinden in het gebied. Het grind, het zand en de klei vormen de basis voor de baksteenindustrie, de zand- en grindwinning en de bloeiende agrarische sector. De firma Wezendonk, een van de grootste grind- en zandwinners van de regio, verzet jaarlijks 800 miljoen kilo grond. Het zand en grind zijn onmisbaar voor de wegenbouw in Nederland. Door het afgraven van grind, zand en klei verandert het landschap opnieuw. De zand- en grindwinning laat diepe gaten achter in het landschap die zich vanzelf vullen met prachtig schoon kwelwater. Een prachtige kans voor allerlei soorten bijzondere waterdieren en -planten. Veel van de kleiputten en grindgaten worden tot nieuwe natuur gemaakt waarbij zij tegelijkertijd een functie hebben in waterberging.